Vijlen ligt op een dikke mergellaag die zo’n 70 miljoen jaar geleden is ontstaan. Ooit begon hier de Eerste Nederlandse Cement Industrie (ENCI, nu te Maastricht) met het branden van kalksteen tot Klinker (Cement). Omdat Vijlen niet aan een waterweg ligt, is de oude fabriek opgehouden te bestaan. Maar de oude ruines zijn nog zichtbaar in het landschap, onderaan het dorp.
Vijlen is het hoogste bergdorpje van Nederland. De drempel van ons huis ligt op 198 meter boven zeeniveau. Anders dan de meeste dorpjes, ligt Vijlen boven op een heuvelrug die zich van de uitgestrekte Vijlener Bossen uitstrekt tot aan het dorpje Mechelen.
Deze ligging heeft een paar voordelen: rondom het hele dorp is er een fantastisch uitzicht en… in de winter heeft Vijlen vaak als eerste, en de meeste sneeuw! Terwijl de zomers in Zuid-Limburg altijd 3 graden warmer zijn dan in De Bilt! Niet voor niets woonden de Romeinen al graag hier!